Tag : พระโพธิสัตว์

รูปแบบศิลปะ นอกจากรูปแบบเครื่องแต่งกายที่แสดงความสัมพันธ์กับศิลปะปาละแล้ว การที่พระพิมพ์มีขอบหนารูปวงกลมหรือวงรี โดยมีรูปประติมากรรมนูนเด่นอยู่ตรงกลาง ถือเป็นลักษณะเด่นของการใช้แม่พิมพ์แบบปาละในการสร้างพระพิมพ์ อนึ่ง พระพิมพ์แบบปาละนี้ปรากฏเช่นกันที่มหาวิทยาลัยนาลันทาในประเทศอินเดีย ประติมานวิทยา พระโพธิสัตว์แปดองค์สำคัญผู้ล้อมรอบพระพุทธเจ้าอยู่ทั้งแปดทิศในพุทธศาสนามหายาน เรียกว่าพระอัษฏมหาโพธิสัตว์ อันประกอบด้วยพระปัทมปาณิ พระวัชรปาณิ พระสมันตภัทร พระมัญชุศรี พระไมเตรยะ

รูปแบบ ประติมากรรมนี้แสดงให้เห็นความเกี่ยวข้องกับศิลปะลังกาอย่าชัดเจน โดยเฉพาะการแสดงวิตรรกมุทราในพระหัตถ์ขวาและกฎกมุทราในพระหัตถ์ซ้าย ซึ่งถือเป็นมุทราที่ปรากฏประจำสำหรับพระโพธิสัตว์ฝ่ายมหายานในศิลปะลังกา ทั้งหมดนี้แสดงถึงการเข้ามาของชาวลังกาในดินแดภาคใต้ของประเทศไทย ประติมานวิทยา พระพุทธเจ้าอมิตาภะที่ปรากฏบนชฎามกุฏย่อมแสงให้เห็นว่าพระโพธิสัตว์อโลกิเตศวรอย่างชัดเจน ส่วยพระหัตถ์ทั้งวองนั้นแสดงวิตรรกมุทราในพระหัตถ์ขวาและกฏกมุทราในพระหัตถ์ซ้าย อนึ่ง เนื่องจากกฏกมุทราเป็นมุทราที่ออกแบบให้เป็น “วงแหวน” เพื่อการถือสิ่งของโดยเฉพาะ ด้วยเหตุนี้ ในพระหัตถ์ซ้ายคงเคยถือสิ่งของบางอย่างตามประติมานวิทยาของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร เช่น

รูปแบบศิลปะ ประติมากรรมชิ้นนี้แสดงถึงอิทธิพลปาละตอนต้นและชวาภาคกลางที่มีบทบาทต่อศิลปะศรีวิชัย เช่น การทรงผ้านุ่งเรียบไม่มีริ้ว การห่มหนังเสือรอบพระโสณี การทรงยัชโญปวีตผ้า (วาสตรยัชโญปวีต) เป็นต้น ความเกี่ยวข้องระหว่างประติมากรรมปาละ-ชวาและศรีวิชัยนี้ย่อมแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของคนทั้งสามพื้นที่ และยังแสดงถึงการเข้ามาของพระและช่างผู้นับถือพุทธศาสนามหายานอีกด้วย ประติมานวิทยา พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร เป็นพระโพธิสัตว์แห่งความกรุราในพุทธศาสนามหายาน ย่อมปรากฏพระอมิตาภะซึ่งเป็นพระธยานิพุทธประจำพระองค์เสมอ มีมวยผมชฎามกุฏตามแบบนักบวช

รูปแบบศิลปะ พระโพธิสัตว์ปัทมปาณี พระพักตร์ค่อนข้างกลม ทรงชฎามกุฎที่ทำเป็นเส้นพระเกศาเรียงซ้อนกันเป็นชั้นๆ บนพระอังสาทั้งสองข้างมีเส้นพระเกศาพาดอยู่ คล้องสายยัชโญปวีตเป็นแถบผ้า ทรงผ้านุ่งแบบโธตียาวจนถึงข้อพระบาท เรียบ แนบพระวรกาย พระหัตถ์ขวาวางอยู่บนพระชานุแสดงปางประทานพร (วรทมุทรา) พระหัตถ์ซ้ายทรงจับดอกบัวบาน ฝ่าพระหัตถ์วางอยู่บนดอกบัวที่ขึ้นมาจากฐาน ประทับนั่งลีลาสนะอยู่บนฐานดอกบัวที่กลีบบัวมีขนาดใหญ่ พระบาทขวาที่ทิ้งลงมามีดอกบัวผุดขึ้นมาจากฐานเพื่อมารองรับ

รูปแบบศิลปะ พระพิมพ์ดินดิบองค์นี้อยู่ในกรอบสี่เหลี่ยมผืนผ้า ด้านล่างมีรูปพระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิปางนาคปรก พระพักตร์กลม ขนาบข้างด้วยพระโพธิสัตว์ประทับยืน ทรงผ้านุ่งโธตียาวถึงข้อพระบาท ด้านบนเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ หลังพระเศียรมีแผ่นประภามณฑลรูปวงกลม เรียบ ประทับนั่งบนฐานบัว จำนวน 3 องค์ ประทับนั่งสลับกับรอยกดประทับรูปสถูป จัดอยู่ในศิลปะศรีวิชัย